Tretinoin là gì? Lạm dụng Tretinoin trong Skincare và hậu quả

Tretinoin là gì? Tretinoin hay thường được gọi tắt là Tre trong những năm gần đây được giới skincare ưa thích và sử dụng với hi vọng cải lão hoàn đồng, giải quyết mọi vấn đề về da đặc biệt là mụn và chống lão hóa. Tuy nhiên, rất nhiều người dùng sau một thời gian sử dụng Tretinoin thì đẹp đâu chưa thấy mà phải lên các hội nhóm ” kêu cứu” vì ” toang”. Vậy nguyên nhân là gì và quan điểm của DA101 về vấn đề sử dụng Tretinoin sẽ được làm rõ trong bài viết này.

1. Tretinoin là gì?

Ở các bài viết trước về Retinoids và Retinol, DA101 đã phần nào làm rõ khái niệm và cơ chế hoạt động của Retinoids. Retinoids, RetinA hay Tretinoin đều cùng để chỉ một phái sinh mạnh mẽ của Vitamin A.

Ban đầu khi mới xuất hiện và  trở nên nổi tiếng vào những năm 1970s, các chuyên gia kê Retinoids với  mục đích là trị mụn nhọt nhưng trong quá trình trị mụn người ta nhận thấy Retinoids có tác dụng chống lão hóa mạnh mẽ cũng như giải quyết các vấn đề về sắc tốda.

Chính vì vậy, Tretinoin được chỉ định dùng trong cả chu trình dưỡng da trị mụn lẫn giải quyết các vấn đề về nhăn cũng như Hyperpicmentation. Và cũng có lẽ vì thế mà người ta ca ngợi Retinoids như thành phần vàng, hoạt chất đáng giá trong dưỡng da chân kinh.

2. Cơ chế hoạt động của Tretinoin

Ở trên ta đã biết được  “Tretinoin là gì?”, bây giờ chúng ta cùng tìm hiểu cơ chế hoạt động của Tretinoin nhé.

Hiện nay các nghiên cứu vẫn chưa khẳng định cơ chếhoạt động của Retinoids một cách chính xác và toàn diện nhất , tuy nhiên có một giải thuyết được đồng tình nhiều nhất đó chính là dựa vào Retinoic Acid Binding Protein (CRABP) có trong tế bào chất và dựa vào thụ thể Nuclear Retinoic Acid (RAR and RXR) ở nhân tế bào.

Khi retinoic acid kích hoạt các thụ thể trên thì các thụ thể trên sẽ bám vào DNA và điều hoà hoạt động của gene đáp ứng retinoic acid (retinoid-responsive gene). Ngoài ra còn có nghiên cứu mà Retinoic Acid có thể bám vào thụ thể G-Protein ở thành tế bào để kích hoạt 2nd messenger cùng nhằm một mục đích là điều hoà gene ở nhân tế bào. Chính việc kích hoạt và thay đổi hoạt động của gene mà Retinoids có thể kiểm soát hoạt động tế bào, giúp tăng sinh, làm dày biểu bì, tăng sinh collagen, tăng tổng hợp glycosoaminoglycans, tăng sinh mạch máu.

Nói một cách dễ hiểu và ngắn gọn hơn , Retinoids và các phái sinh khác của Retinoids đều hoạt động dựa trên cơ chếthay mới tế bào cho lớp tế bào chết, nhưng hoàn toàn không giống hoạt động tẩy tế bào chết của các loại tẩy da chết hóa học như AHA hay BHA. Retinoids thúc đẩy quá trình turn over của các tế bào bằng cách gây ức chế sự phân hủy của collagen, liên kết tế bào, thúc đẩy các tế bào mới phát triển và giúp lấp đầy các lớp da bên dưới.

3. Những tác dụng phụ không mong muốn khi sử dụng Tretinoin

Hầu hết các ca “toang” vì Tretinoin đều phản ánh các hiện tượng khá giống nhau. Phản ứng nhẹ bao gồm bong tróc, đỏ da, da khô và mất đi độ ẩm cần thiết, da sần và nổi mụn viêm.

Các phản ứng mạnh gồm màng bảo vệ da hư tổn nghiêm trọng,  da đỏ rất rát, bị sưng đỏ vùng da tiếp xúc với Tretinoin như mặt và cổ, các nốt mụn viêm sưng kéo dài không dứt dù đã ngừng sử dụng và thay bằng các sản phẩm dưỡng da phục hồi màng bảo vệ da. Tất cả các phản ứng trên đều từ nguyên nhân: Viêm da do  tiếp xúc với Retinoids

Tuy nhiên vì ham đẹp nhanh, vội vàng mong nhìn thấy kết quả mà nhiều người vẫn bất chấp sử dụng bừa bãi không có chỉ định của bác sĩ, và rồi  tốn kém rất nhiều tiền để khắc phục hậu quả của Tretinoin.

4. Nguyên nhân gây viêm da tiếp xúc với Tretinoin

Sử dụng các sản phẩm dưỡng phục hồi

Lúc da bị viêm là lúc lớp màng bị xâm hại nghiêm trọng, do đó các tác nhân ngoại lai dễ xâm nhập và gây ra các phản ứng viêm nhiễm, dẫn tới quá kích các Melanocytes là nguyên nhân chính của tưng sắc tố da. Vì vậy điều cần nhất lúc này là phục hồi lại màng bảo vệ da.

Các hoạt chất hiệu quả trong phục hồi màng bảo vệ da có thể kể tới là Niacinamide, Penthanol (B5), Ceramides, Fatty Acids, Urea, Colloidal Oatmeal, dịch ốc sên SCA, peptide GHK-Cu, chiết xuất rau má…. cũng như  các loại kem dưỡng chứa Petrolatum, sillicone dày, hoặc kem dưỡng sử dụng công nghệ mạng lamellar.

Ngừng sử dụng các sản phẩm lột tẩy da

Lúc này màng bảo vệ da rất yếu, vì vậy DA 101 khuyên bạn nên ngưng ngay các sản phẩm tẩy da chết hóa học chứa AHAs/ BHA hay các sản phẩm chấm mụn vì lúc này nếu dùng thêm đặc trị sẽ chỉ khiến da bạn quá tải thêm mà thôi.

Ngừng các tác động vật lý kích thích phản ứng viêm

Các tác động này bao gồm tẩy da chết vật lý với các sản phẩm chứa hạt, phương pháp tẩy trang khăn nóng. Kể cả tẩy trang bạn cũng nên chuyển sang lau mặt nhẹ nhàng bằng nước tẩy trang, tránh dùng dầu tẩy trang để hạn chế tác động massage, nhũ hóa trên da.

6. Lời khuyên từ chuyên gia của DA101

• Tretinoin là con dao hai lưỡi thực sự rất sắc bén, bởi vậy bạn cần tỉnh táo trước khi lựa chọn sử dụng Tretinoin, và đặc biệt Tretinoin  không phải là mĩ phẩm, nó là thuốc kê toa. Vì vậy bạn cần có sự chỉ định của bác sĩ để hạn chế nguy cơ thấp nhất nguy cơ bị viêm da.
• Nếu muốn chống lão hóa, hãy sử dụng Retinol. Retinol thân thiện với da hơn Tretinoin rất nhiều, bạn dùng cả đời cũng được, DA101 đã có một bài riêng review các sản phẩm Retinol chất lượng các bạn có thể tìm đọc nha.

( Bài viết có sử dụng một sốthông tin của bạn Tâm Anh Cao, thành viên Holistic Skincare)

Nguồn tham khảo :

References:

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/jocd.12193 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7561157/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3754244/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2699641/#b14-cia-1-327 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10473963/ https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0190962208802563 

——————————————-

Website: www.da101.org

Instagram: DA101.OFFICIAL

Facebook: DA101